Kontaktörlerin Kullanım Alanları
Motor koruma ve anahtarlama devrelerinde yer alan kontaktör bir elektrik devresinin açılıp kapanmasının sağlayan elektromanyetik bir düzenektir. Kontaktör çalışma biçimi açısından röleye benzemektedir. Ancak daha yüksek akımlarda kullanıma elverişli elektrik kontrollü anahtarlama anahtarıdır. Uzaktan kontrol edilebilen kontaktör birden çok kontağa sahiptir.
Kontaktör Ne İşe Yarar?
Kontaktör güç devrelerini anahtarlamada kullanılan anahtarlama cihazıdır. Kontaktörün görevi açma kapama yoluyla enerjinin bir noktadan diğerini aktarılmasını sağlamaktır. Çalışma ve kullanım şekli açısından kontaktörü diğer anahtar çeşitlerinden ayıran en önemli detayı, devreyi daha sık açıp kapamaya ve uzaktan kontrol edilmeye uygun olmasıdır.
Kontaktörler en çok elektrik motorlarını kontrol etmek amacıyla tercih edilmektedir. Kontaktörler büyük akımlar için üretilmişlerdir. Devrede herhangi bir aşırı akım veya kaçak akım koruması yapmadan sadece devreyi açıp kapatma özelliğine sahiptir. Yalnızca enerjiyi bir noktadan diğer noktaya iletmekte görevidir.
Kontaktörler aşarı akıma karşı hassas değildir. Bu nedenle kontaktörler tek başına kullanılamamaktadır. Sigorta, motor koruma şalteri ve termik röle gibi parçalarla beraber kullanılması gerekir. Aşırı akım oluştuğu durumlarda bu parçalar akımı kolay bir şekilde durdurabilmektedir. Kontaklama işleminde tek başına kullanıldığı durumlarda yüksek akım motora hasar verebilmektedir.
Kontaktörün Yapısı Nasıldır?
Kontaktör karmaşık bir yapıya sahiptir. Kontaktörün temel parçaları şu şekilde sıralanabilir; ana kontaklar, hareketli kontaklar, sabit kontaklar, bobin, nüve, dış kasa, bobin terminalleri ve ark boşaltma kanallarıdır.
Bu parçalar ana ve yardımcı kontaklar olarak adlandırılır. Palet üstüne konulan kontaktörlerin bir bölümü başlangıçta açık veya kapalı durumdadır. Bobinlere enerji gelmesiyle kontaktörlerde durum değişmesi söz konusudur. Ana kontaklar genelde motor yapıları çalıştırmak amacıyla kullanılmaktadır. Bu nedenle yapı olarak daha büyüktür. Yardımcı kontaklar veya kumanda kontaklar ise ısı kontrol rölesi, termik aşırı akım rölesi ve zaman rölesi gibi devrelerin kontrolünde tercih edilmektedir. Yardımcı kontakların yapısı küçüktür. Ana kontaklar yük akımını, yardımcı kontaklar ise kumanda akımını taşımaktadır.
Kontaktörlerin Kullanım Alanları
Kontaktörler sanayii, endüstri ve diğer tüm sektörlerinde yer alan motor sistemlerinde kullanılmaktadır. Elektrikli özelliği bulunan motorlarda kullanılan bir düzenektir. Aydınlatma, ısıtıcı ve DC aydınlatma sistemlerinde de kullanılan bir parçadır.